هزینه سربار جزو آن دسته از هزینه‌هایی است که به طور مستقیم در ساخت یا تولید محصول دخالت ندارد؛ بنابراین به راحتی نمی‌توان تحمیل این هزینه را به یک محصول خاص نسبت داد. در حسابداری صنعتی و محاسبه بهای تمام شده، شناسایی این هزینه‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
تعریف سربار در حسابداری صنعتی به هزینههای غیر مستقیمی اشاره دارد که در فرایند تولید، به واحد اقتصادی تحمیل میشود. باتوجه به اینکه این هزینه‌ها پراکنده و در بعضی از مواقع جزئی هستند شاید در نگاه اول مهم به نظر نرسند؛ اما اگر انواع هزینه سربار را بشناسیم، متوجه اهمیت مدیریت آن خواهیم شد. شرکت حسابداری حساب ۲۴، قصد دارد شما را با مفهوم هزینه سربار و انواع آن آشنا کند.
هزینه سربار چیست؟
هزینههای سربار به هزینههای تجاری گفته میشود که به عملکرد روزمره کسبوکار مرتبط هستند. این هزینه‌ها جهت حمایت از یک شرکت پرداخت می‌شوند و ارتباط مستقیم با یک محصول یا خدمات خاص ندارند. برخلاف هزینههای عملیاتی، هزینههای سربار را نمی‌توان در واحد هزینه یا فعالیت‌های تجاری خاص ردیابی کرد. در واقع این نوع هزینه‌ها از فعالیت‌های کلی درآمدزا در کسب‌وکارها پشتیبانی می‌کنند.
هزینه غیر مستقیم تولید، هزینه تعمیرات، دستمزد غیر مستقیم، هزینه بیمه و هزینه استهلاک ماشین مثال‌هایی از هزینه سربار هستند. در شرکت‌ها، مؤسسات و کارخانه‌ها هزینه‌هایی که مرتبط به تولید و ارائه خدمات است، باید محاسبه شوند. این هزینه‌ها بهعنوان مخارج مستقیم شرکت محسوب شده و هر ماه باید مبلغ آن پرداخت شود و ربطی به فروش یا عدم فروش ندارد.
انواع هزینه سربار | مثال‌ها |
هزینههای زیرساختی | هزینه اجاره، تأمین ابزار و تجهیزات، هزینه برق و غیره |
| هزینههای زیرساختی مدیریتی | هزینه معاشات کارکنان و پرسنل، هزینههای آموزش، بیمه، هزینههای حمایتی و سایر موراد |
هزینههای بازرگانی | هزینه بسته‌بندی و حمل‌ونقل، هزینههای بازاریابی، هزینههای تبلیغات و غیره |
| هزینههای اداری | هزینه تأسیس برای پاسخگویی به خدمات مشتریان و مدیریت دفاتر، هزینههای دفاتر خرید و فروش و غیره |
هزینههای اجتماعی | هزینه تأمین امنیت و پایاب خدمات بهداشتی و درمانی و تأسیس کمک‌های مالی به افراد کم‌درآمد و غیره |
| هزینههای تولید | هزینههای تولید کالا (محصول) یا خدمات، همچون هزینههای ماشین آلات و تجهیزات، مواد اولیه، نیروی انسانی و سایر موراد |
هزینههای تحقیق و توسعه | هزینههای مرتبط با کارگاه‌های تحقیق و توسعه، تعمیر و نگهداری تجهیزات، هزینههای دانشمندان و دانشجویان و غیره |
| هزینههای مالی | هزینه سرمایه گذاری، وام‌های بانکی و بدهی‌های مستحق پرداخت، مثل بهره و جریمه‌های مالی |
هزینههای قانونی و مالیاتی | هزینههای لازم برای رفع مشکلات حقوقی، مستندسازی، مالیات، وکالت |
| هزینههای فروش | هزینههای تبلیغات، تخفیف‌ها، تحویل کالا، بسته بندی، هزینه حمل‌ونقل و غیره |
برآورد هزینه های سربار
مؤسسات و کارگاه‌های تولیدی قبل از تولید یا ساخت محصول ابتدا تعداد محصولات تولیدی را پیش‌بینی کرده و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند. در اکثر مواقع بعد از تولید محصول، تعداد پیش‌بینی‌شده با تعداد تولیدی تفاوت دارد؛ از این‌رو برای شناسایی اختلاف بین تولید پیش‌بینی‌شده با تولید واقعی، هزینههای سربار ساخت محصول را برآورد می‌کنند. برآورد هزینههای سربار در شناسایی و محاسبه سود زیان شرکت تأثیر زیادی دارد؛ بنابراین بسیاری از شرکت‌ها در این امر از حسابداران خبره صنعتی بهره می‌برند. در حالت کلی دلایل برآورد و پیش‌بینی هزینه سربار به شرح زیر است:
- تعیین اختلاف بین مقدار تولید واقعی با مقدار تولید برنامه‌ریزی شده
- مشخص نبودن بعضی از مبالغ واقعی هزینههای سربار
- ایجاد شرایط لازم برای مقایسه هزینههای واقعی و پیش‌بینی‌شده
انواع هزینه سربار
یکی از راهکارهای ضروری برای کاهش هزینه سربار کاهش عواملی است که موجب ایجاد آن میشود. جداسازی خدمات و حذف خدمات غیر ضروری یکی از راهکارهای کاهش هزینه سربار است. در این روش درصد خدمات مربوط به تولید را افزایش می‌دهیم و به همین ترتیب درصد خدمات حفظ و نگهداری را کاهش خواهیم داد. به طور کلی ۳ نوع سربار وجود دارد که متناسب با ماهیت کسب و کار و صنعتی که در آن فعالیت انجام میشود متفاوت است. در ادامه هر یک از این موارد در مورد هزینه سربار را توضیح خواهیم داد:
ثابت
هزینه ثابت هزینه‌ای است که با افزایش یا کاهش تعداد کالاها و خدمات تولیدی، تغییر نمی‌یابد. این هزینه باید مستقل از میزان فعالیت تجاری در تاریخ سررسید آن، توسط شرکت مربوطه پرداخت شود. هزینه ثابت یکی از دو جز هزینه کل کالا یا خدمات در کنار هزینه متغیر است.
هزینه اجاره، استهلاک، حق بیمه و حقوق پرسنل مثال‌هایی از هزینههای سربار ثابت هستند. هزینه ثابت در زمان برنامه‌ریزی یا ارزشیابی یک پروژه از طریق تفکیک هزینههای ثابت و متغیر از یکدیگر، کمک میکند که هزینه پیش‌بینی‌شده باتوجه‌به تغییر در تعداد یا حجم تولید با خطای کمتری انجام و محاسبه شود.
لیست هزینه سربار ثابت |
·هزینه اخذ مجوزها ·هزینههای تولید آزمایشی ·تامین ماشین‌آلات و تاسیسات ·تامین تجهیزات اداری ·خرید زمین ·هزینههای طراحی کارخانه و تحقیقات بازار ·احداث ساختمان و محوطه‌سازی |
متغیر
هزینههای متغیر بخشی از هزینههای شرکت محسوب می‌شوند که میزان آن بسته به نوع فعالیت تجاری تغییر میکند. این هزینه‌ها با افزایش تولید، افزایش‌یافته و با کاهش تولید، کاهش می‌یابند. هزینه متغیر با هزینههای ثابتی مثل اجاره، تبلیغات، بیمه و ملزومات اداری که بدون توجه به خروجی بخش تولید، ثابت هستند؛ تفاوت دارد. از جمله هزینههای سربار متغیر می‌توان به هزینه حمل‌ونقل و ترابری، خرید لوازم و وسایل اداری، هزینههای مربوط به تبلیغات و بازاریابی، هزینه دریافت خدمات مشاوره‌ای و هزینه وکلای حقوقی اشاره کرد.
لیست هزینه سربار متغیر |
·هزینه خرید مواد اولیه ·حمل و نقل مواد اولیه ·هزینههای توزیع ·هزینههای مصرف انرژی به جز هزینههای ثابت ·هزینههای تهیه ابزار مصرفی ·اضافه‌کاری و پورسانت ·بیمه محصولات ·تعمیرات و نگهداری ·هزینههای بسته‌بندی |
نیمه متغیر
بعض از هزینه‌ها، از ۲ قسمت هزینه متغیر و ثابت تشکیل شده‌اند که به آنها هزینه نیمه متغیر می‌گویند. هزینههای نیمه متغیر تا مقدار مشخصی از میزان تولید، ثابت هستند؛ ولی اگر این میزان مقدار مشخص، افزایش یا کاهش یابد این هزینه‌ها نیز تغییر خواهند کرد.
به عنوان نمونه، برق مصرفی در یک کارخانه تولیدی که برای روشنایی سالن تولید، مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌تواند مثالی از هزینههای نیمه متغیر باشد، زیرا اگر میزان تولید افزایش یابد و در شب هم تولید انجام شود هزینه برق هم تغییر خواهد کرد. جهت برنامه‌ریزی و کنترل هزینه‌ها باید اقلام هزینههای نیمه متغیر را تفکیک کرد.
نگاهی کوتاه به صفحه مشاوره مالیاتی نیز بیاندازید.
سربار مستقیم و غیر مستقیم
هزینههای سربار به ۲ دسته سربار مستقیم و غیر مستقیم تقسیم شده‌اند که هدف از این نوع طبقه‌بندی، تعیین سودآوری محصولات و مشخص‌کردن سهم هر واحد در سود شرکت است.
- سربار مستقیم: سربار مستقیم یکی از انواع سربار در حسابداری صنعتی بوده که آن را می‌توان به‌صورت مستقیم به یک واحد تولیدی ارتباط داد. برای نمونه هزینه تأمین و نگهداری از دستگاه‌های تولیدی بهعنوان هزینه سربار مستقیم شناسایی میشود.
- سربار غیر مستقیم: سربار غیر مستقیم از دیگر انواع سربار در حسابداری صنعتی محسوب میشود که نمی‌توان آن را به‌صورت مستقیم به یک محصول و واحد خاص ارتباط داد.
زمان شناسایی هزینه های سربار
جهت ثبت هزینههای سربار در صورت‌های مالی ابتدا باید این هزینه‌ها شناسایی شوند تا بتوان آنها را برآورد کرد. شناسایی هزینههای سربار در حسابداری صنعتی در زمان‌های خاص انجام می‌گیرد که به شرح زیر است:
- قبل از شروع دوره مالی: به شناسایی هزینه سربار قبل از شروع دوره مالی، سربار پیش‌بینی‌شده می‌گویند.
- بعد از پایان دوره مالی: به شناسایی هزینه سربار بعد از پایان دوره مالی، سربار واقعی می‌گویند.
تفاوت هزینه سربار با هزینه عملیاتی
هزینههای سربار و هزینههای عملیاتی با یکدیگر تفاوت دارند. هزینههای عملیاتی هزینه‌هایی هستند که برای اداره کسبوکار ضروری بوده و بهعنوان هزینههای مستقیم شناخته می‌شوند. از جمله هزینههای عملیاتی می‌توان به هزینههای مرتبط به بازاریابی، نیروی کار، تجهیزات، تولید و فروش محصولات و خدمات اشاره کرد. در مقابل هزینههای سربار بهعنوان هزینههای جاری کسبوکار شناخته شده و باید پرداخت شوند، حتی اگر محصولی تولید نشود یا به فروش نرسد. هزینه اجاره، بیمه و حقوق کارکنان نمونه‌هایی از این موارد هستند. یک شرکت مالیاتی و مالی می‌تواند به راحتی تفاوت این دو هزینه را برای شما شرح دهد.
سوالات متداول شما در مورد هزینه سربار
نرخ سربار مبلغی است که کسبوکار شما برای ساخت یک محصول یا ارائه خدمات به مشتریان خود صرف میکند. برای محاسبه این نرخ هزینههای غیر مستقیم را بر هزینههای مستقیم تقسیم کرده و در ۱۰۰ ضرب میکنیم. برای مثال اگر نرخ سربار شما ۲۰ درصد باشد به این معنی است که کسبوکار شما ۲۰ درصد درآمد خود را صرف تولید کالا یا ارائه خدمات کرده است. نرخ سربار پایینتر بیانگر کارایی و سود بیشتر خواهد بود.
نرخ جذب سربار در حسابداری صنعتی همان عددی است که بهعنوان مبنای محاسبه کالا و خدمات نهایی مدنظر گرفته میشود. این عدد نتیجه پیشبینیکردن هزینههای سربار از شروع دوره مالی تا انتهای آن بوده و متأثر از ۳ عامل سربار برآوردی (بودجه شده)، مبنای تسهیم هزینههای سربار و سطح فعالیت انتخاب شده، است.نحوه محاسبه هزینههای سربار چگونه است؟
سربار جذب شده چیست؟
سخن آخر در خصوص هزینه سربار
شرکت‌ها باید بدون توجه به میزان فروش، هزینههای سربار را به طور مداوم پرداخت کنند. برای مثال یک شرکت خدماتی علاوه بر هزینههای مستقیم، موظف به پرداخت هزینههای سرباری مثل اجاره، فیش آب، برق، بیمه و غیره است. این هزینه‌ها در صورت سود و زیان شرکت ظاهر می‌شوند و به طور مستقیم بر سودآوری کل کسبوکار تاثیرگذار هستند. شرکت‌ها جهت تعیین درآمد خالص خود باید هزینههای سربار را تعیین کنند.
هزینه سربار می‌تواند ثابت، متغیر و نیمه متغیر باشد. در هزینههای متغیر بسته به سطح فعالیت کسبوکار، این هزینه‌ها کم یا زیاد می‌شوند. برای مثال هزینه حمل‌ونقل ممکن است متغیر باشد؛ ولی هزینه‌هایی مثل استهلاک دارایی‌های ثابت، حق بیمه و حقوق پرسنل اداری جزو هزینههای ثابت است. در این نوشته سعی کردیم شما را با مفاهیم هزینه سربار آشنا کنیم تا از اهمیت محاسبه آن و مدیریت این هزینه‌ها آگاه شوید. اگر سوال در مورد هزینه سربار و خدمات مالیاتی و مالی داشتید، حتما آن را با حساب ۲۴ در میان بگذارید.
بدون دیدگاه