مالیات‌ها به ۲ دسته مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیر مستقیم تقسیم می‌شوند. مالیات‌های غیر مستقیم شامل مالیات بر ارزش افزوده کالاها و خدماتی بوده که به طور غیر مستقیم با افزودن بر قیمت کالا یا خدمات ارائه شده از مصرف‌کنندگان نهایی دریافت خواهند شد. یکی از انواع کالاها و خدماتی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشود مالیات طلا است. مبحث مالیات طلا یکی از مهم‌ترین مواردی است که مورد توجه اکثر فروشندگان طلا، مردم عادی و سرمایه‌گذاران قرار گرفته و در این زمینه سوالات فراوانی دارند.
یکی از انواع سوالاتی که فعالان حوزه طلا با آن مواجه هستند، نحوه محاسبه مالیات طلا و نرخ متعلقه آن است. باتوجه‌به ضرورت اطلاع از قواعد مربوط به مالیات طلا در این مقاله از شرکت حسابداری حساب ۲۴ قصد داریم وضعیت این نوع مالیات و قوانین جدید آن را بررسی کرده و در مورد معافیت‌ها، نحوه محاسبه و پرداخت آن توضیحات جامعی را ارائه دهیم.
مالیات طلا چیست؟
یکی از انواع مالیاتی که در نظام مالیاتی کشور اجرا و از مودیان مالیاتی دریافت میشود، مالیات طلا است. این نوع مالیات در دسته مالیات‌های غیر مستقیم قرار می‌گیرد که بر اساس نرخ تعیین شده در قانون و بر مبنای ارزش اصل طلا، اجرت ساخت و سود فروشنده در هنگام فروش کالا از خریداران و مصرف‌کنندگان آن اخذ خواهد شد. مالیات طلا توسط فروشنده دریافت و به حساب سازمان امور مالی کشور واریز میشود. در حال حاضر این مالیات فقط به اجرت ساخت طلا و سود فروشنده آن تعلق می‌یابد و مشمول اصل طلا نمی‌شود.
معرفی انواع مالیات طلا
کسانی که در حوزه طلا فعالیت دارند مشمول چند دسته مالیات می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
- مالیات بر عایدی سرمایه طلا با نرخ ۰ الی ۴۰ درصد
- مالیات بر ارزش افزوده طلا با نرخ فعلی ۹ درصد
- مالیات بر عملکرد طلافروشان با نرخ ۱۵ الی ۲۵ درصد
بررسی مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیر مستقیم است که طی فرایند تولید با افزایش ارزش کالا و خدمات از مصرف‌کننده نهایی به طور غیر مستقیم دریافت خواهد شد. یکی از انواع کالاهایی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشود طلا است. مالیات بر ارزش افزوده طلا به مالیاتی می‌گویند که بر اساس نرخ قانونی از خریداران طلا اخذ و توسط فروشنده به سازمان امور مالیاتی پرداخت میشود.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده طلا
طبق قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده، میزان نرخ این نوع مالیات ۹ درصد در نظر گرفته شده است که فقط به اجرت ساخت و سود فروشندگان طلا تعلق می‌یابد. در گذشته علاوه بر اجرت و سود، اصل قیمت طلا نیز مشمول مالیات بود؛ ولی با اعتراض فعالان این حوزه مبنی بر اینکه طلا یک کالا برای سرمایه گذاری است و نباید مشمول مالیات بر ارزش افزوده طلا شود؛ این قانون تغییر کرد و اصل طلا معاف از مالیات شد.
چگونه مالیات بر ارزش افزوده طلا پرداخت می شود؟
مالیات بر ارزش افزوده طلا از طریق سامانه عملیات الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده طبق مراحل زیر انجام می‌گیرد:
- برای پرداخت این نوع مالیات طلا که به اجرت ساخت طلا و سود فروشنده تعلق دارد ابتدا باید به سامانه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس اینترنتی evat.ir مراجعه کنید که زیر مجموعه سازمان امور مالیاتی است.
- بعد از ورود به این سامانه، روی گزینه تسلیم اظهارنامه عادی کلیک کنید.
- با ورود به برگه جدید، سال عملکرد و شماره دوره‌ای که قصد تکمیلی اظهارنامه ارزش افزوده را برای آن دارید وارد کرده تا به بخش اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده منتقل شوید.
- پس از ورود به این بخش اطلاعاتی را که هنگام ثبت‌نام در سامانه ثبت کرده‌اید را مشاهده خواهید کرد.
- در مرحله بعدی با وارد کردن اطلاعات شخصی خود، ۲ جدول برای شما به نمایش گذاشته میشود. جدول اول مربوط به بخش فروش و صادرات کالاها و جدول دوم مربوط به خرید و واردات کالاها است که باید فیلدهای مربوط به آن را پر کنید.
- با تکمیل فرایندهای بالا، اظهارنامه مالیاتی شما تکمیل و مقدار مالیات متعلقه آن مشخص خواهد شد.
- پس از تکمیل اظهارنامه درصورتی‌که قصد پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را دارید مجدد وارد سامانه evat.ir شوید و روی قسمت پرداخت قبض الکترونیکی کلیک کنید.
- بعد از انتخاب پرداخت قبوض مالیاتی می‌توانید با وارد کردن شناسه قبض و شناسه پرداخت، قبض خود را بپردازید.
بررسی معافیت مالیات بر ارزش افزوده طلا
طبق قوانین و مقررات مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۰، ارزش اصل طلا، جواهرات و پلاتین به کار رفته در مصنوعات معاف از مالیات است؛ از این رو فقط اجرت ساخت، حقالعمل و سود فروشنده مشمول مالیات میشود. البته این معافیت به شرط ثبت‌نام طلافروشان در سامانه سازمان امور مالیاتی است. از این جهت طلافروشان باید قراردادهای مربوط به فروش خود مثل ارزش طلا، اجرت ساخت و سود آن را درون این سامانه ثبت کنند؛ زیرا عدم ثبت اطلاعات این معاملات، مشمول مالیات ۹ درصدی از ارزش اصل طلا خواهد بود. یک مشاوره مالیاتی دقیق می‌تواند از هزینه پرداختی شما بکاهد.
محاسبه مالیات بر ارزش افزوده طلا
طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، نحوه محاسبه مالیات طلا بدین صورت است که ابتدا باید گرم طلا را در نرخ قیمت هر گرم طلا ضرب کنید؛ سپس عدد به دست آمده را در ۱۵٪ ضرب کرده تا مبلغ اجرت ساخت به دست آید. خدمات مالیاتی یک شرکت مالی می‌تواند این عدد را برای شما حساب کند. برای محاسبه سود طلا فروشی، ارزش طلا خام و اجرت ساخت را با هم جمع و در ۷٪ ضرب کرده تا مقدار سود طلا فروشی حاصل شود.
در مرحله بعدی باید سود طلا فروشی را با اجرت ساخت جمع ببندید و حاصل به دست آمده را در نرخ ۹ درصد ضرب کنید تا مقدار مالیات بر ارزش افزوده مشخص شود. مراحل محاسبه مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر است:
- گرم طلا × قیمت هر گرم طلا = ارزش طلای خام
- ارزش طلای خام × ۱۵٪ = اجرت ساخت
- ارزش طلای خام + اجرت ساخت = جمع ارزش طلا و اجرت
- جمع ارزش طلا و اجرت × ۷٪ = سود طلا فروشی
- سود طلا فروشی + اجرت ساخت = جمع اجرت سود
- جمع اجرت سود × ۹٪ = مبلغ مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر عایدی سرمایه طلا
مالیات بر عایدی سرمایه به مالیاتی گفته میشود که به خرید و فروش مسکن، خودرو، طلا و انواع ارز تعلق می‌یابد. این نوع مالیات نسبت به مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش دارایی‌های مختلف اعمال میشود. مالیات بر عایدی سرمایه شامل ۲ بخش مالیات بر معاملات مکرر و مالیات عایدی معاملات مکرر می‌باشد؛ یعنی اگر میزان خرید و فروش در بازه زمانی کوتاه بیش از حد نیاز مصرفی باشد فرد باید نسبت به ما به‌ازای حاصل شده از خرید و فروش، مالیات بپردازد.
قانون جدید مالیات طلا
بند (ب) ماده ۲۶ قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده، به محاسبه میزان مالیات طلا می‌پردازد. طبق این قانون، اصل طلا از مالیات بر ارزش افزوده معاف است. در راستای قانون جدید، ازاین‌پس خرید و فروش ملک، خودرو، طلا و انواع ارز مشمول مالیات بر عایدی سرمایه میشود. البته اگر طلای نگهداری شده کمتر از ۱۵۰ گرم باشد معاف از مالیات خواهد بود. هدف از این طرح در واقع جلوگیری از دلالی‌های کاذب است.
معافیت مالیات بر عایدی سرمایه طلا
معافیت از مالیات عایدی سرمایه شامل ۳ بخش است:
- درصورتی‌که اشخاص بالای رده سنی ۱۸ سال به میزان حداکثر ۲۰۰ گرم طلای ۱۸ عیار بفروشند از مالیات بر عایدی سرمایه معاف خواهند بود. البته این معافیت زمانی تعلق می‌یابد که شخص فروشنده طی ۵ سال گذشته آن میزان طلا را نفروخته باشد.
- افرادی که کمتر از ۲۰۰۰ یورو یا کمتر از ۲۴۰۰ دلار معامله می‌کنند مشمول پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه طلا نیستند.
- ارزهایی که از خارج کشور وارد و به تایید بانک مرکزی رسیده‌اند، از پرداخت این نوع مالیات طلا نیز معاف هستند.
مالیات بر عملکرد طلافروشان
طلافروشان نیز مانند سایر مشاغل طبق ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم باید از سود عملکرد و فعالیت خود مالیات بپردازند. ازاین‌رو این افراد باید در مهلت مقرر با مراجعه به سامانه امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir نسبت به ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد خود اقدام کنند. عدم ارسال اظهارنامه باعث اعمال جریمه از سوی سازمان امور مالیاتی خواهد شد و باتوجه‌به ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم این جریمه معادل ۳۰ درصد مالیات متعلقه است.
نرخ مالیات بر عملکرد طلافروشان
مالیات بر عملکرد طلافروشان نسبت به سود حاصل، پس از کسر هزینهها اعمال میشود. نرخ این نوع مالیات طلا به‌صورت پلکانی افزایش می‌یابد. در جدول زیر نرخ مالیات بر عملکرد طلافروشان بیان شده است:
| میزان سود (تومان) | نرخ مالیات متعلقه |
| ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۵ درصد |
| بین ۵۰.۰۰۰.۰۰۰ تا ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۲۰ درصد |
| مازاد بر ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۰۰ درصد |
معافیت مالیات بر عملکرد طلافروشان
در خصوص مالیات عملکرد با توجه به نرخ‌های مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، درصورتی‌که درآمد خالص طلافروشان تا سقف مبلغ ۲۸.۸۰۰.۰۰۰ تومان باشد از پرداخت مالیات بر عملکرد معاف خواهند بود.
مقایسه انواع مالیات بر طلا
مالیات بر ارزش افزوده طلا با سایر مالیات‌هایی مثل مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر عملکرد تفاوت‌هایی دارد. مقایسه انواع مالیات طلا به شرح زیر است:
- مالیات بر ارزش افزوده طلا: مالیات بر طلا یک نوع مالیات غیر مستقیم مانند مالیات بر ارزش افزوده است که به طور تقریبی نسبت به تمامی کالاها اعمال میشود و توسط مصرف‌کننده نهایی پرداخت خواهد شد.
- مالیات بر عایدی سرمایه: مالیات بر عایدی سرمایه نسبت به اندوخته سرمایه تعلق می‌یابد و مشمول ۹۹ درصد مردم نمی‌شود. گروه هدف این قانون، دلالانی هستند که با خرید و فروش طلا در مدت زمان کوتاه سرمایه زیادی را به دست می‌آورند و به عنوان قشر مرفه جامعه شناخته می‌شوند.
- مالیات بر عملکرد: مالیات بر عملکرد نوعی مالیات مستقیم بوده که به مالیات بر درآمد طلافروشان تعلق می‌گیرد. مالیات بر عملکرد با کسر شدن هزینهها و مقدار معافیت مالیاتی با اعمال نرخ‌های قانونی از طلا فروشان دریافت میشود.
جدول مقایسه انواع مالیات طلا
جدول مقایسه انواع مالیات طلا به شرح زیر است:
| مقایسه | مالیات بر ارزش‌افزوده طلا | مالیات بر عایدی طلا | مالیات بر عملکرد طلافروشان |
| وضعیت اجرایی | اجرایی شده | اجرا نشده | اجرایی شده |
| مأخذ مالیات | اجرت ساخت و سود طلافروش | مابه‌التفاوت مبلغ خرید و فروش | درآمد خالص حاصل از فروش |
| معافیت | اصل طلا | تا میزان ۱۵۰ گرم طلا | تا مبلغ ۲۸.۸۰۰.۰۰ تومان |
| نرخ | ۹ درصد | ۰ الی ۴۰ درصد | ۰ الی ۲۵ درصد |
| مسئول پرداخت | خریدار نهایی | سرمایه‌گذاران و دلالان | طلافروشان |
مزایای اخذ مالیات طلا
بر اساس جز ۴ بند (ب) ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۰، طلا فروشان موظف هستند از ابتدای دیماه سال جاری صورت‌حساب‌های خرید و فروش طلا و جواهرات خود را در قالب اظهارنامه در سامانه مودیان مالیاتی ثبت کنند. علاوه بر این مطابق با جز ۲ بند (ط) تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۲، طلافروشان وظیفه دارند از صورت حساب‌های الکترونیکی بهره ببرند.
نتیجه اعمال این مقررات، ایجاد شفافیت نسبت به میزان ارزش طلای فروخته شده، اجرت و سود به تفکیک است که سبب جلوگیری از پولشویی خواهد شد. علاوه بر این اخذ مالیات به‌عنوان یکی از منابع درآمدی دولت محسوب میشود که به عمران و آبادانی کشور کمک می‌کند.
معایب اخذ مالیات طلا
طبق گفته فعالان صنف طلا فروشی، مالیات بر عایدی و سود فروشنده می‌تواند تحت تاثیر تورم با اوضاع اقتصادی کشور به طور غیر منصفانه افزایش یابد. برای مثال در صورتی که به علت تورم، نرخ هر گرم طلا افزایش یابد فروشندگان طلا باید مالیات بیشتری را بپردازند؛ چون سازمان امور مالیاتی بر این معتقد است که فروشنده، عایدی نصیبش شده است. در حالی که این افزایش قیمت بر اساس تورم رخ داده و سودی نصیب طلا فروش نخواهد شد. از این رو با اینکه اخذ مالیات طلا می‌تواند در ایجاد شفافیت اقتصادی موثر باشد؛ اما نباید عدالت مالیاتی فدای سیاست مالیاتی شود.
سوالات متداول شما در مورد مالیات طلا
طبق قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۳، خرید و فروش طلا مشمول مالیات ۹٪ است. این نوع مالیات فقط بر روی سود و اجرت ساخت اعمال میشود و اصل طلا از مالیات معاف خواهد بود. فرمول (سود طلافروشی + اجرت ساخت) × ۹٪ جهت محاسبه مبلغ مالیات بر ارزش افزوده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از ۱۳ دیماه ۱۴۰۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده اجرایی و اصل طلا از سیستم آن حذف شد. از این رو پس از این تاریخ، در فاکتور خرید طلا فقط اجرت، حقالعمل و سود فروشنده مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشود که این روش به نفع مردم و فروشندگان بازار طلا خواهد بودنحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده طلا چگونه است؟
قانون جدید مالیات طلا چه زمانی اجرا می شود؟
هر آنچه در مورد مالیات طلا خواندید
مالیات طلا به مالیاتی گفته میشود که بر اساس نرخ تعیین شده در قانون، هنگام فروش طلا از خریداران آن اخذ و توسط فروشنده به حساب سازمان امور مالی کشور واریز خواهد شد. نحوه محاسبه میزان مالیات بر ارزش افزوده طلا طبق قانون جدید با نرخ ۹ درصد بوده که فقط به اجرت و سود تعلق می‌گیرد و اصل طلا مشمول آن نمی‌شود.
پرداخت این نوع مالیات، از طریق سامانه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس www.evat.ir که زیر مجموعه سایت سازمان امور مالیات کشور (www.intamedia.ir) است، صورت می‌گیرد. مالیات طلا شامل ۳ نوع مختلف، مالیات بر عایدی سرمایه طلا، مالیات بر ارزش افزوده طلا و مالیات بر عملکرد طلافروشان است که در این مقاله از شرکت مالیاتی حساب ۲۴ توضیحات جامعی در مورد این نوع مالیات‌ها و نحوه پرداخت آن ارائه کرده‌ایم.
بدون دیدگاه