سال مالی یکی از مهم‌ترین اصطلاحات کاربردی در شرکتها و مباحث مالی است. اگر مدیر یک کسب و کار هستید یا مسئولیت بخش بزرگی از یک سازمان را بر عهده دارید برای ارزیابی دقیق عملکرد خود باید در انتهای یک زمان مشخص به تهیه گزارش‌های دوره‌ای بپردازید. این گزارش‌ها به شما کمک می‌کنند که میزان آورده یا اتلاف منابع را بشناسید تا با برنامه‌ریزی دقیق به پیشرفت کسب و کار خود کمک کنید.
بخش اصلی هر شرکت یا سازمان مربوط به بخش مالی است و تهیه گزارشات دوره‌ای برای این بخش اهمیت بسیار بالایی دارد. هر بخش مالی، یک دوره زمان مشخصی را برای ارائه این گزارش‌های مالی تعیین می‌کند که به آن سال مالی می‌گویند. اگر اطلاعات کافی درباره اهمیت و کاربرد سال مالی ندارید؛ در ادامه ما در شرکت حسابداری حساب ۲۴ توضیحات جامعی درباره مفاهیم و اهداف آن ارائه داده‌ایم.
تعریف سال مالی
سال مالی یک دوره ۱۲ ماهه است که یک شرکت برای ارائه گزارش اطلاعات مالی و تهیه صورت‌های مالی خود انتخاب می‌کند. البته تعیین زمان آغاز و پایان این دوره بستگی به ماهیت خاص و چرخه درآمد کسب و کارها دارد و هر شرکت میتواند بازه خاصی را برای ارائه گزارش فعالیت‌های مالی خود برگزیند.
گزارشات ارائه شده در پایان سال مالی، نقش مهمی در تصمیم‌گیری افراد برای خرید سهام در بورس دارد. سال مالی اکثر شرکتهای بورسی از ابتدای فروردین تا پایان اسفند ماه همان سال است؛ اما این دوره برای شرکتهای سرمایهگذاری و خدمات مالی بهخاطر نوع فعالیتشان متغیر خواهد بود. برای مثال این بازه میتواند از ابتدای مهرماه تا پایان شهریور سال بعد در نظر گرفته شود. بهتر است برای امور مالی و مالیاتی کسب و کار خود، از شرکت خدمات مالی حساب ۲۴ مشاوره دریافت کنید.
اطلاعات تماس جهت دریافت مشاوره رایگان | |
✅ نام شرکت: | شرکت حسابداری حساب ۲۴ |
👩💼 خدمات: | انجام کلیه امور مالی و مالیاتی |
| ☎️ مشاوره رایگان: | |
| 💰 تعرفه خدمات: | تماس بگیرید |
طبق قانون، شرکتها موظف هستند که نسبت به تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه و تصویب صورت‌های مالی اقداماتی را انجام دهند. علاوه بر این مطابق با آخرین اصلاحیه اساسنامه ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس، باید سود نقدی سهامداران حداکثر تا ۴ ماه بعد از تشکیل مجمع عمومی سالیانه به آنها پرداخت شود.
چرا سال مالی برای همه شرکتها یکسان نیست؟
آغاز و پایان سال مالی برای شرکتهای مختلف متفاوت است و بر اساس نوع فعالیت شرکت تعیین میشود. بیشتر شرکتها بورسی سال مالی خود را مطابق با سال تقویمی تنظیم کرده و از ابتدای فروردین ماه تا انتهای اسفند ماه در نظر میگیرند. البته به جز این مورد، بازههای ۱۲ماهه دیگری نظیر ابتدای مهر تا پایان شهریور سال بعد یا ابتدای دی تا پایان آذرماه سال آینده نیز برای سال مالی مشخص میشود.
دلیل اصلی تفاوت پایان دوره مالی شرکتها، نوسانات فصلی کسب و کارهایی است که در آن زمینه فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال برخی از شرکتها درآمد عمده خود را پس از فصل زمستان به دست می‌آورند؛ از این رو چنین شرکت‌هایی پایان سالی مال خود را اسفند ماه انتخاب می‌کنند؛ چون در این بازه به علت نزدیکی به فصل بهار و عید نوروز، کسب و کارها رونق بیشتری دارند.
شرکتها با انتخاب سال مالی می‌توانند تاثیرات منفی سالانه خود را که در صنایع خاص آنها شکل گرفته، محدود کنند. در صورتی که این شرکتها بخواهند این تاریخ را تغییر دهند با برگزاری مجمع عمومی می‌توانند زمان آغاز و پایان سیکل مالی جدیدی برای کسب و کار خود در نظر بگیرند.
مفهوم گزارش میان‌دوره‌ای
همواره در تمامی سازمان‌ها کلیه فعالیت‌های مالی که در طول یک سال رخ می‌دهد توسط حسابداران در دفاتر مالی دسته بندی و ثبت میشود. اطلاعات این دفاتر بسیار جامع هستند و ارائه آنها به مسئولان مربوطه بسیار دشوار و حتی ناکارآمد خواهد بود؛ از این رو این اطلاعات باید در قالب گزارشات مالی در بازههای زمانی از قبل تعیین شده، ارائه شوند.
زمانی که یک شرکت به اطلاعات دقیقی از وضعیت سود و زیان خود نیاز داشته باشد باید به تهیه گزارش‌های مالی بپردازد، این گزارش‌ها اطلاعاتی نظیر فروش، نحوه تولید، خرید مواد اولیه، تولیدات شرکت و افزایش سرمایه را پوشش می‌دهند که به آنها گزارش‌های میان‌دوره‌ای گفته میشود. گزارش‌های میان‌دوره‌ای اغلب در دوره‌های ۳، ۶ و ۹ ماهه منتشر می‌شوند و شامل ۴ دسته زیر هستند:
- صورت‌حساب سود و زیان
- صورت سود و زیان جامع
- صورت گردش وجوه نقد
- ترازنامه
تفاوت دوره مالی و سال مالی
با بررسی گزارش‌های ارائه شده در یک دوره مالی می‌توان در بازه زمانی کوتاه‌تری نسبت به سیکل مالی از عملکرد شرکت مطلع شد. شرکتهای بورسی از طریق مزایای دوره مالی می‌توانند به موقع سهام خود را تحلیل کنند و تصمیم به خرید یا فروش آن بگیرند. از مهم‌ترین تفاوت میان سال مالی و دوره مالی زمان آغاز و پایان این دوره‌ها است. سال مالی شرکتها به مدت ۱۲ ماه بوده و اغلب از فروردین تا پایان ماه اسفند تعیین میشود؛ اما دوره مالی در فواصل زمانی کوتاه‌تری تهیه میشود و اطلاعاتی در مورد وضعیت سود یا زیان واحد تجاری، دریافت تسهیلات و غیره را بیان می‌کند.
بستن سال مالی شرکت چیست و چگونه انجام خواهد شد؟
بستن سال مالی به فرایندی گفته میشود که در آن به کلیه حساب‌های مالی تاجر و شرکت در سال مالی رسیدگی شده و مانده حساب صفر می‌گردد. بستن چرخه مالی از مراحل مختلفی تشکیل شده که به‌طورکلی شامل بستن حساب‌های دائم و موقت، صدور سند تعدیل ماهیت، صدور سند افتتاحیه و اختتامیه است.
در واقع منظور از بستن سال مالی به فرایندی گفته میشود که با پایان یک دوره مالی، اشخاص حقیقی و حقوقی را موظف به بررسی حساب‌های مالی خود و تنظیم ترازنامه مالی می‌کند. یکی از دلایل اهمیت بستن دوره مالی، جلوگیری از روی هم جمع‌شدن حساب‌های مالی اشخاص است.
زمانی که افراد سالانه به رسیدگی امور مالی خود می‌پردازند و آن را صفر می‌کنند، از انباشته شدن اطلاعات مالی پیشگیری کرده و فرایند بررسی حساب‌های خود را راحت‌تر خواهند کرد. از دلایل دیگر اهمیت بستن سال مالی ثبت‌نام اظهارنامه مالیاتی است که اشخاص حقوقی ۴ ماه پس از بستن سال مالی باید نسبت به ثبت‌نام و تنظیم اظهارنامه مالیاتی، تقدیم ترازنامه و حساب سود و زیان اقدام کنند.
مراحل بستن سال مالی
یکی از اقداماتی که شرکتها در پایان دوره مالی موظف به انجام آن هستند، بستن سال مالی است. بستن سال مالی از مراحل و بخش‌های مختلفی تشکیل میشود که اغلب شامل ۴ مرحله مختلف است؛ در این قسمت هر یک از این مراحل را به طور خلاصه ذکر کرده‌ایم:
- بستن حساب های موقت
- صدور سند تعدیل ماهیت
- صدور سند اختتامیه
- صدور سند افتتاحیه سال جدید
اکنون به شرح هر کدام از مراحل بستن سال مالی خواهیم پرداخت:
بستن حساب های موقت
منظور از حساب‌های دائم حساب‌های هستند که مانده آنها مربوط به یک دوره مالی نمی‌شود و به دوره مالی بعد نیز منتقل می‌گردد که از جمله این موارد می‌توان به حساب‌های بانکی اشاره کرد. در حالی که حساب موقت حساب‌هایی هستند که مختص به یک دوره مالی بوده و مانده آنها صفر میشود. از جمله این حساب‌ها می‌توان به حساب فروش، درآمد و غیره اشاره کرد.
صدور سند تعدیل ماهیت
مرحله بعدی بستن سال مالی، صدور سند تعدیل ماهیت نام دارد. سند تعدیل ماهیت به بررسی حساب‌هایی می‌پردازد که مانده آنها با آنچه در حساب‌های معین قرار داده شده تفاوت داشته باشد. برای مثال حساب‌هایی که ماهیت آنها بستانکار است در حساب‌های شخص، مانده بدهکار تعریف میشود. در چنین شرایطی باید قبل از هر چیز حساب‌هایی که مانده‌ای خلاف ماهیت دارند را شناسایی کنیم تا بعد از ثبت سند اصلاحی، اقدامات لازم برای بستن حساب‌ها انجام گیرد.
در حالت کلی بر اساس پذیرش اصل تطابق هزینه‌ها و درآمدهای یک دوره که هدف آن تعیین سود و زیان شرکت است در پایان دوره مالی یک سری اصلاحات در حساب‌ها انجام می‌گیرد که به این اصلاحات تعدیلات می‌گویند.
صدور سند اختتامیه
مرحله نهایی مربوط به صدور سند اختتامیه و سند افتتاحیه است. پس از اینکه کلیه حساب‌های دائم و موقت بسته شدند شخص باید سند اختتامیه را در سیستم حسابداری ثبت کند. صدور سند اختتامیه به این معنا است که عملیات آن سال مالی به اتمام رسیده و دیگر امکان ثبت عملیات جدید مانند فروش، ثبت و هزینه وجود ندارد. یکی از اهداف اصلی صدور سند اختتامیه، مشخص شدن وضعیت بدهکاران و بستانکاران است.
صدور سند افتتاحیه سال جدید
سال مالی جدید با صدور سند افتتاحیه از روی سند اختتامیه سال قبل شروع میشود. در واقع سند افتتاحیه یکی از انواع اسناد حسابداری است که در آغاز دوره مالی جدید صادر شده و مانده حساب‌های دوره مالی قبل در آن ثبت میشود.
در صورتی که شرکتی برای اولین بار در سال فعالیت خود را شروع کرده باشد اولین رویداد شرکت به عنوان سند افتتاحیه شناخته خواهد شد. در این شرکتها برای ثبت سند افتتاحیه تنها کاری که انجام می‌گیرد این است که حسابداران، اقلام دارایی، بدهی و سرمایه شرکت را وارد سیستم کنند. ولی اگر یک شرکت بیش از یک سال سابقه فعالیت داشته باشد، برای ثبت سند افتتاحیه باید ابتدا حساب‌های موقت و سپس حساب‌های دائمی در برنامه مالی سال قبل، بسته شده باشند.
سال مالیاتی و سال مالی چه تفاوت‌هایی دارند؟
برخی از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که دوره مالی و سال مالیاتی با هم تفاوتی ندارند. در حالی که سیکل مالی آغاز و پایان یک سال شمسی است که در اساسنامه مشخص میشود و یک شرکت میتواند سال مالی خود را خرداد ماه در نظر بگیرد؛ ولی سال مالیاتی توسط اداره مالیات اعلام میشود به همین علت بهتر است برای کاهش درصد خطاها از مشاوره مالیاتی کمک بگیرید. سال مالی و سال مالیاتی از لحاظ مفهومی و هدف‌گذاری تفاوت‌هایی با هم دارند:
تفاوت در مفهوم
سال مالی به دوره‌ای گفته میشود که کسب و کارها خود آن را انتخاب می‌کنند؛ اما دوره مالیاتی بازه زمانی ۱۲ ماهه‌ای است که توسط مقامات مالی یا دولت برای محاسبه و پرداخت مالیات توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین میشود و کسب و کارها نیز موظف به پرداخت مالیات به سازمان امور مالیاتی هستند. حسابداری مالیاتی دانشی است که تمام امور مربوط به مالیات را از روی دوش حسابرس‌ها بر داشته و فرایند را برای صاحبان کسب و کار آسان‌تر میسازد.
تفاوت در هدف
هدف اصلی چرخه مالی، ثبت و گزارش عملکرد مالی داخل یک سازمان یا شرکت است که برای مدیریت دقیق مالیات، ارزیابی عملکرد و اتخاذ تصمیمات مالی داخلی کاربرد دارد. درحالی‌که هدف از سال مالیاتی محاسبه و پرداخت مالیات به دولت است. در این دوره کسب و کارها موظف به تهیه و ارائه اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات مطابق با قوانین مالیاتی کشور خواهند بود.
تفاوت در عملکرد
در دوره سال مالی، شرکتها و سازمان‌ها اغلب گزارشات مالی را برای مدیران داخلی، سهامداران و عموم مردم تهیه و ارائه می‌کنند تا وضعیت مالی و عملکرد خود را نشان دهند؛ در حالی که در چرخه مالیاتی تنها اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به تهیه و ارائه اظهارنامه مالیاتی به مقامات مالیاتی هستند تا میزان درآمد و دارای خود را گزارش دهند. این گزارش‌ها به منظور محاسبه مالیات و اجرای قوانین مالیاتی به کار می‌رود. برای سهولت بخشیدن به این مرحله می‌توانید از خدمات مالیاتی عرضه شده توسط مجموعه حساب ۲۴ مالی استفاده نمایید.
سخن آخر درباره سال مالی
گزارش تهیه شده در یک سال مالی مشخص می‌کند که سازمان از نظر مالی در چه مسیری قرار گرفته و سیاست‌های مالی وضع شده چقدر در روند بهبود فرایندهای مالی موثر بوده‌اند. این گزارشات اغلب داده‌هایی دقیق و قابل اعتماد از گذشته مالی شرکت ارائه می‌دهند که می‌توان از طریق آن به وضعیت مطلوب یا نامطلوب سال گذشته پی برد و برنامه‌ریزی دقیقی برای سال مالی پیشرو در نظر گرفت.
یکی از اهداف تعیین سال مالی، جلوگیری از انباشته شدن فاکتورها و سندهای محاسباتی است؛ از این رو در پایان هر دوره مالی همه حساب‌های شرکت صفر میشود که در اصطلاح به آن بستن سال مالی می‌گویند. بستن سال مالی مراحل متعددی دارد که طی آن باید حساب‌های موقت بسته شده و اسناد موقت به دائم تبدیل شوند تا در آخر سند اختتامیه و افتتاحیه صادر شود.
در این مقاله از شرکت حسابداری حساب ۲۴ سعی کردیم شما را با مفهوم سال مالی و تفاوت آن با سال مالیاتی بیشتر آشنا کنیم؛ درک این تفاوت‌ها برای شرکتها بسیار اهمیت دارد تا بتوانند به طور دقیق گزارشات مالی خود را تهیه کرده و مالیات خود را به‌موقع و مطابق با قوانین مالیاتی پرداخت کنند.
سوالات متداول شما در خصوص سال مالی
دوره یا سال مالی در هر شرکت میتواند مطابق با دستورالعملها و فرایندهای آن تعیین شود؛ بنابراین محدودیتی برای تعیین تاریخ شروع و پایان سال مالی وجود ندارد. در حالت کلی سال مالی اکثر شرکتهای بورسی از ابتدای فروردین تا پایان اسفند ماه هر سال در نظر گرفته میشود. البته زمان این دوره برای شرکتهای سرمایهگذاری و خدمات مالی بهخاطر نوع کسبوکارشان متفاوت خواهد بود.
سال مالی بیشتر شرکتهای سرمایهگذاری متناسب با سال تقویمی بوده و از ابتدای فروردینماه تا انتهای اسفند ماه است. البته بازههای ۱۲ماهه دیگری نظیر ابتدای مهر تا پایان شهریور سال بعد و ابتدای دی تا پایان آذرماه سال آینده، برای برخی از شرکتهای بورسی در نظر گرفته شود.شرکتها اغلب چه بازهای را به عنوان سال مالی در نظر میگیرند؟
سال مالی شرکتهای سرمایهگذاری بیشتر در چه بازهای قرار دارد؟
بدون دیدگاه