تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم چیست؟

مالیات بر اساس نوع پرداخت به ۲ دسته کلی مالیات مستقیم و غیر مستقیم تقسیم‌بندی می‌شود. مالیات یک هزینه اجتماعی است که شهروندان در هر جامعه‌ای به‌ منظور بهره‌برداری و استفاده از امکانات موجود در آن جامعه آن را پرداخت می‌کنند. شما به‌ عنوان یک فرد یا هر نهاد شرکتی موظف به پرداخت مالیات هستید.

هر ۲ نوع مالیات مستقیم و غیر مستقیم منبع اصلی درآمد دولت در نظر گرفته می‌شود که در ایجاد اقتصاد یک کشور کمک‌ کننده است. تفاوت مختصری بین مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم وجود دارد که در شرکت حسابداری حساب ۲۴ به معرفی هر یک از این مالیات‌ها و انواع آن اشاره خواهیم نمود.

تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم

تفاوت مالیات‌ مستقیم و غیر مستقیم در اهداف و نحوه وصول است. از تفاوت‌های اصلی این دو نوع مالیات، در ابعاد مختلف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم در مودی پرداخت مالیات: اولین تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم در طبیعت این دو نوع مالیات است؛ زیرا مالیات مستقیم از درآمد شرکت و املاک یک فرد دریافت می‌شود؛ ولی مالیات غیرمستقیم از مصرف‌کننده محصول دریافت شده و تولیدکننده به‌عنوان واسطه مالیات را وصول کرده و آن را به دولت تحویل می‌دهد.
• تفاوت مالیات مستقیم و غیرمستقیم در فرار مالیاتی: تفاوت دیگر این دو نوع مالیات این است که فرد می‌تواند از پرداخت مالیات مستقیم فرار کند و قوانین مالیاتی را دور بزند؛ ولی در مالیات غیرمستقیم امکان دور زدن قوانین وجود ندارد؛ چون به خرید محصولات توسط مردم وابسته بوده و عدم پرداخت آن بسیار دشوار است.
• تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم در انتقال: در مالیات مستقیم نمی‌توان بار مالیاتی را از یک شخص به شخص دیگر منتقل کرد و خود فرد باید مالیات خود را پرداخت کند. ولی در مالیات غیرمستقیم به‌ راحتی بار مالیاتی از یک شخص به شخص دیگر منتقل می‌شود. برای مثال خرده‌ فروش وقتی یک محصول را به شخصی می‌فروشد مالیات توسط خریدار یا همان مصرف‌کننده نهایی محصول پرداخت خواهد شد.
• تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم در تورم: مالیات مستقیم باعث کاهش تورم در اقتصاد کشور می‌شود؛ چون با پایین آوردن قدرت خرید، مردم بخشی از درآمد آنها را کسب می‌کند و تقاضای کل کاهش می‌یابد. در حالی‌ که مالیات غیرمستقیم موجب افزایش تورم می‌شود. در این نوع مالیات با افزایش تعداد خریداران، مبلغ مالیات قابل پرداخت کمتر می‌شود؛ از این‌رو میزان تقاضای کل افزایش یافته و در صورتی‌که کالاها با خدمات درخواستی تناسب نداشته باشند تورم ایجاد خواهد شد.
• تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم در پوشش مجموعه: مالیات غیرمستقیم شامل افراد زیادی می‌شود که یک کالا یا خدماتی را دریافت کرده و باید مالیات آن محصول را که به قیمت نهایی افزوده شده است پرداخت کنند. ولی در مالیات مستقیم فقط بخشی از افراد موظف به پرداخت مالیات هستند؛ زیرا مالیات مستقیم باتوجه‌به درآمد فرد دریافت می‌شود.

مالیات مستقیم چیست؟

به مالیاتی که بدون واسطه و به‌ صورت مستقیم از درآمد یا دارایی‌های مؤدیان مالیاتی اخذ شود مالیات مستقیم می‌گویند. این مالیات به‌ وسیله مامورین مالیاتی به طور مستقیم دریافت می‌شود و به‌ طور کلی تمام کسانی که در ایران درآمد دارند، حتی اگر در خارج از ایران زندگی کنند مشمول مالیات‌ بر درآمد هستند. علاوه بر این کسانی که از طریق کسب‌ و کار اینترنتی به درآمد می‌رسند نیز باید مالیات کسب‌ و کار اینترنتی خود را بپردازند. بر اساس قانون مالیات مستقیم تمامی افرادی که در ایران دارایی و اموالی دارند باید برای حفظ و نگهداری از اموالشان، مالیات بپردازند.

انواع مالیات های مستقیم

 مالیات‌ مستقیم و غیر مستقیم در دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند از انواع مالیات مستقیم عبارتند از:

مالیات بر درآمد

یکی از بخش‌های مهم مالیات مستقیم، مالیات بر درآمد است که به ۷ زیر مجموعه طبقه‌بندی می‌شود. این نوع از مالیات‌ها بیشتر با کسب‌ و کارها و شرکت‌ها سروکار دارند و در برخی از موارد نیز افراد حقیقی مشمول پرداخت آن هستند. از انواع مالیات‌ بر درآمد عبارتند از:

• مالیات بر درآمد املاک
• مالیات بر درآمد کشاورزی
• مالیات بر درآمد مشاغل
• مالیات بر درآمد حقوق
• مالیات بر درآمد اشخاص
• حقوقی مالیات بر درآمد اتفاقی
• مالیات بر درآمد ناشی از منابع مختلف درآمدی

مالیات بر حق تمبر

مالیات بر حق تمبر یکی از مالیات‌های مستقیم است. افرادی که متقاضی دریافت بعضی اسناد اوراق و مدارک هستند وظیفه دارند این مالیات را به‌ وسیله الصاق و ابطال تمبر بر روی اسناد پرداخت کنند. عدم پرداخت مالیات حق تمبر با جریمه همراه خواهد بود. در قانون مالیات‌های مستقیم از ماده ۴۴ تا ماده ۵۱ به موضوع مالیات بر حق تمبر اختصاص‌ یافته و هر ماده میزان مالیات تعدادی از انواع اسناد و مدارک را مشخص می‌کند.

مالیات بر ارث

هرگاه اموال و دارایی‌ها از طریق ارث به فرد دیگر منتقل شود. نماینده قانونی متوفی یا وارثان به مدت زمان یک سال مهلت دارند تا نسبت به پرداخت مالیات بر ارث اقدام کنند. برای این منظور افراد باید به سازمان امور مالیاتی موجود در محل زندگی متوفی مراجعه کنند سپس اظهارنامه مخصوص سازمان امور مالیاتی با اطلاعاتی مانند هویت متوفی، مکان سابق زندگی، اموال، دارایی‌ها، بدهی‌ها، هزینه‌های مربوط به کفن‌ و دفن، واجبات مالی و عبادی را تکمیل کنند.

اداره مالیات لیست و فهرست دارایی‌ها را به همراه سایر مدارک مرتبط، برای بررسی به شورای حل اختلاف خواهد فرستاد؛ پس از آن، شورای حل اختلاف، طبق گواهی انحصاروراثت، سهم ارث وارثان را مشخص می‌کند. مالیات ارث وراثت، یکی از انواع مالیات‌های بر اموال است که بسیار کاربردی و با اهمیت است. هدف اصلی این مالیات اجتناب از تجمع بزرگ دارایی‌ها در دست یک خانواده و ایجاد تعادل اجتماعی و اقتصادی است. این مالیات احتمال دارد با نرخ‌ها و محدوده‌های متفاوتی اعمال شود.

 مالیات غیر مستقیم چیست؟

جهت درک بهتر تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم، آگاهی از تعریف مالیات غیر مستقیم کمک‌کننده است. مالیات‌هایی که شخص پرداخت‌ کننده آن مشخص نباشد و گرفتن آن مالیات، بستگی به یک بخش از فعالیت‌های اقتصادی و عملیات افراد خواهد داشت و قابل انتقال است را مالیات‌های غیرمستقیم می‌گویند.

به‌ عبارت‌ دیگر مالیات غیرمستقیم را به مالیات‌هایی نسبت می‌دهند که به طور غیرمستقیم بر کالاهای مصرفی اشخاص وضع شده و از مصرف‌کنندگان دریافت می‌شود. نقش مالیات‌های غیرمستقیم در جوامع و اقتصادهای کمتر توسعه‌یافته در مقایسه با کشورهای بیشتر توسعه‌یافته بسیار مهم بوده و هدف آن تأمین مخارج دولت است.

 انواع مالیات غیرمستقیم

در تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم، باید انواع مختلفی از آنها را نام برد که در ادامه به بررسی انواع مالیات غیرمستقیم می‌پردازیم:

مالیات بر واردات

مالیات بر واردات به‌عنوان حقوق و عوارض گمرکی از تولیدکنندگان خارجی یا تجار واردکننده دریافت می‌شود. در واقع این نوع مالیات در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی وضع شده است. دولت این مالیات را وضع می‌کند تا کالای خارجی به هنگام ورود به کشور هزینه بیشتری داشته باشد و راه سختی را در رقابت با کالای داخلی طی کند.

مالیات بر ارزش افزوده

هر کالایی برای اینکه از مرحله ابتدایی تولید خود به مرحله نهایی برسد دچار افزایش قیمت خواهد شد. مالیات بر ارزش‌ افزوده، مالیاتی است که روی این افزایش قیمت وضع می‌شود و به طور تقریبی هر نوع کالا و خدماتی را در بر می‌گیرد. این نوع مالیات به قیمت کالای خریداری شده اضافه می‌شود و تمام خریداران به هنگام دریافت کالا مالیات آن را به فروشنده و تولیدکننده کالا می‌پردازند. در آخر تولیدکننده تمام این مالیات‌های دریافتی را جمع‌آوری کرده و به اداره دارایی کشور تحویل می‌دهد.

مالیات بر مصرف

اگر مصرف‌کننده برخی کالاهایی مثل سیگار، الکل طبی یا صنعتی هستید باید مالیات غیرمستقیم آن را بپردازید. در حقیقت طبق اصول خدمات مالیاتی، پرداخت مالیات بر مصرف، وظیفه تولید کننده کالای مربوط است؛ اما این مالیات با افزودن بر قیمت کالا از خریداران دریافت می‌شود. کالاهایی که مشمول مالیات بر مصرف هستند عبارتند از:

• انواع نوشابه‌های غیرالکلی
• دخانیات
• الکل صنعتی و طبی
• اتومبیل
• خاویار
• فراورده‌های نفتی و پتروشیمی

 سوالات متداول شما در مورد تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم

سخن آخر در خصوص تفاوت مالیات مستقیم و غیر مستقیم

هر فردی که درآمد کسب می‌کند، باید بر اساس میزان درآمد خود مالیات بپردازد. مالیات به ۲ صورت مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم پرداخت می‌شود که با یک مشاوره مالیاتی مناسب آن قابل شناسایی است. مالیات‌های مستقیم بر اساس صفحات مالیاتی دریافت می‌شوند. افرادی که درآمد کمتری دارند باید مالیات کمتری بدهند و افرادی که درآمد بالاتری دارند باید مالیات بیشتری بپردازند؛ بنابراین این دسته از مالیات به برقراری تعادل اجتماعی و اقتصادی کمک خواهد کرد.

در مالیات غیرمستقیم هر فردی مقداری مالیات را به‌صورت غیرمستقیم به دولت می‌پردازد. در این نوع مالیات حتی گروه‌هایی با درآمد پایین‌تر که از پرداخت مالیات مستقیم معاف هستند نیز باید مالیات غیرمستقیم کالاها و خدماتی که استفاده می‌کنند را بپردازند. ازآنجایی‌که مالیات‌های غیرمستقیم بر روی کالاها و خدمات مصرف شده اعمال می‌شوند؛ غیر اجتناب‌پذیر هستند. در این مطلب سعی شد، شما را با مفاهیم مالیات مستقیم و غیر مستقیم و تفاوت‌های آن بیشتر آشنا کنیم. اگر به دنبال شرکت مالیاتی و مالی مناسبی هستید، ما به شما حساب ۲۴ را معرفی می‌کنیم.