برای جلوگیری از بروز خطاهای پیش‌بینی نشده و جریمه‌های مالی و مالیاتی، بهره‌گیری از دانش حسابرسی ضروری است. برای آن دسته از شرکت‌ها و سازمان‌هایی که نیاز به حسابرس دارند، آگاهی از تعرفه حسابرسی اهمیت زیادی دارد. عمل حسابرسی با هدف تهیه و ارائه گزارش به مدیران، جلوگیری از تقلب و برنامه‌ریزی برای آینده سازمان انجام می‌گیرد.
جامعه حسابداران رسمی ایران پس از بررسی شرایط اقتصادی جامعه، هر سال در راستای اجرای آییننامه تعیین حقالزحمه پایه خدمات حسابرسی، نرخ حقالزحمه خدمات حسابرسی را تعیین و ابلاغ می‌کنند. در ادامه، شما را با انواع خدمات حسابرسی و تعرفه آن آشنا خواهیم کرد.
تعریف حق الزحمه حسابرسی
حقالزحمه حسابرسی شامل هرگونه وجهی است که بابت ارائه خدمات حسابرسی و طبق توافق یا قرارداد به شرکت حسابرسی یا به صورت مستقیم حسابرس پرداخت میشود. این تعرفه حسابرسی ممکن است مطابق با کمیت و کیفیت کار، بر اساس ساعت کار حسابرس، هزینه‌های سربار، مهارت حسابرس و غیره باشد و باید بر اساس استانداردها و مقررات مربوطه محاسبه شود.
تعرفه حق الزحمه خدمات حسابرسی
جامعه حسابداران رسمی بر اساس مفاد ماده‌های ۵ و ۷ آییننامه تعرفه حسابرسی که مصوب وزارت امور اقتصادی و وزارت کار است و همچنین آییننامه سقف مجاز ارائه خدمات تخصصی و حرفه‌ای اعضای جامعه، حداقل نرخ رتبههای حسابرسی سال ۱۴۰۳ را برای قراردادهای حسابرسی طبق جدول زیر اعلام کرد:
| رتبه حرفه‌ای | نرخ کارکرد در هر ساعت (ریال) |
| کمک حسابرس | ۱.۱۲۰.۰۰۰ |
| حسابرس | ۱.۶۸۰.۰۰۰ |
| حسابرس ارشد | ۳.۳۶۰.۰۰۰ |
| سرپرست حسابرسی | ۵.۰۴۰.۰۰۰ |
| سرپرست ارشد حسابرسی | ۶.۷۲۰.۰۰۰ |
| مدیر حسابرسی اول | ۸.۹۶۰.۰۰۰ |
| مدیر حسابرسی دوم | ۱۱.۲۰۰.۰۰۰ |
حق الزحمه حسابرسی شامل چه هزینه هایی است؟
تعرفه حسابرسی تحت‌تاثیر عواملی همچون کیفیت خدمات ارائه شده، نوع حسابرسی انجام شده، حجم کار، سود شرکت، مهارت حسابرس و هزینه‌های حین حسابرسی اعلام میشود. در سال ۱۴۰۳، حداقل حقالزحمه حسابرسی صورتهای مالی سالانه با بودجه کمتر از ۱۰۰ ساعت، مبلغ ۲۵۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال در نظر گرفته شده است. حقالزحمه خدمات حسابرسی در ماده ۱ آییننامه حقالزحمه خدمات حسابرسی شامل ۲ عنصر اصلی زیر است:
- تعرفه حسابرسی ساعت کارکرد حسابرسان مامور در هر کار حسابرسی
- هزینه‌های سربار قابل تخصیص هر کار
عوامل موثر بر تعرفه حسابرسی
عوامل زیادی بر تعرفه حسابرسی تاثیر می‌گذارند که در بخش زیر به آنها اشاره مختصری کرده‌ایم:
- حجم و پیچیدگی کار: حجم و پیچیدگی صورتهای مالی و عملیات حسابرسی، یکی از عوامل تعیین‌کننده تعرفه حسابرسی هستند. صورتهای مالی یک شرکت با حجم بزرگ‌تر یا با عملیات پیچیده‌تر، نیازمند زمان و تخصص بیشتری از حسابرس خواهند بود که ممکن است هزینه حسابرسی را افزایش دهد.
- نوع حسابرسی: نوع حسابرسی نیز بر تعرفه آن تاثیرگذار است. حسابرسی، انواع مختلفی خواهد داشت که میتوان به حسابرسی صورتهای مالی، حسابرسی رعایتی، حسابرسی قانونی، حسابرسی داخلی و حسابرسی عملیاتی اشاره کرد.
- مکان و شرکت حسابرسی: هزینه‌های کاری و سربار مرتبط با اجرای حسابرسی ممکن است بسته به موقعیت جغرافیایی و شرکت حسابداری و حسابرسی متفاوت باشد. عواملی همچون هزینه‌های مستقیم (حقوق و دستمزد) و هزینه‌های غیرمستقیم (هزینه‌های اجاره محل کار) در تعیین تعرفه حسابرسی تاثیرگذار هستند.
- کیفیت و تخصص حسابرس: حسابرسان باتجربه ممکن است حقالزحمه بیشتری درخواست کنند. انتخاب حسابرس با تخصص بالا می‌تواند هزینه‌های اضافی که در اثر خطاهای انسانی شکل‌گرفته‌اند را در صورتهای مالی کاهش دهد؛ بنابراین جزئیات و میزان دقت در تجزیه‌وتحلیل گزارش حسابرسی در قیمت‌گذاری و تعیین حقالزحمه حسابرسی موثر هستند.
- مهلت زمانی: درخواست حسابرسی در زمان‌هایی که حجم کار بسیار زیاد است یا باید به‌صورت فوری صورت گیرد، ممکن است هزینه حسابرسی را افزایش دهد.
انواع خدمات حسابرسی
یک حسابرس با سابقه در بهبود عملکرد شرکت تاثیر بسزایی دارد. ازآنجاییکه بسیاری از مدیران کسب‌وکارها تخصص و دانش لازم برای رسیدگی به امور حسابداری و مالی ندارند بهره‌گیری از شرکت خدمات مالی و خدمات حسابرسی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. تعرفه حسابرسی متناسب با نوع خدمات ارائه شده تعیین میشود. از انواع خدمات حسابرسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
حسابرسی عملیاتی
حسابرسی عملیاتی یک نوع فرآیند هدفمند و منظم است که ارزیابی اثربخشی، صرفه اقتصادی و کارایی عملیات سازمان و شرکت را انجام می‌دهد و گزارش نتایج ارزیابی به همراه پیشنهادهای عملی به اشخاص ذی‌صلاح برای ارتقا و بهبود عملیات گفته میشود. این نوع حسابرسی بر فرایندها و کنترل‌های مدیریتی تأکید دارد. حسابرسی عملیاتی بر این باور است که ضعف عملکرد مدیران سبب نارسایی در کنترل‌ها خواهد شد؛ در نتیجه برای رفع نابسامانی‌ها و مشکلات باید اقدام به ارتقا و بهبود کنترل‌های مدیریتی کرد.
حسابرسی رعایتی
حسابرسی رعایت به بررسی جامعه فرایندها و عملکردهای سازمان می‌پردازد. هدف از این نوع حسابرسی اطمینان از رعایت دستورالعمل‌ها و چهارچوب قوانین نظارتی در شرکت‌ها است. حسابرسی رعایت شامل بررسی رعایت قوانین و مقررات در اسناد، مدارک مالی و فعالیت‌های سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف میشود. انجام این کار از سوی حسابرس به سازمان کمک می‌کند که میزان خطرات احتمالی را در صورت ادامه کار خود متوجه شود و در مسیر درست حرکت کند.
حسابرسی صورتهای مالی
بررسی و آنالیز صورتهای مالی یک واحد تجاری، توسط یک حسابرس مستقل را حسابرسی صورتهای مالی می‌گویند. این نوع حسابرسی به منظور اطمینان از صحت صورتهای مالی صورت می‌گیرد که این موضوع به کشف و اصلاح اشتباهات سهوی یا عمدی کمک می‌کند. اشخاص حقیقی و حقوقی موظف هستند که بر طبق بخشنامه‌های ابلاغ شده به آنها، صورتهای مالی را در اختیار موسسات حسابرسی قرار دهند.
برای داشتن تجربه حسابرسی بهتر از مشاوره مالیاتی نیز بهره ببرید.
حسابرسی داخلی
کیفیت و هدف هزینه‌‌ها، بررسی وضعیت امور مالی شرکت، محاسبه دارایی‌ها و آنالیز عملیات‌های مالی، در حسابرسی داخلی انجام می‌شوند. بدون حسابرسی داخلی احتمال بروز خطا و اشتباهات در فرایندهای حسابداری افزایش می‌یابد و پیشگیری از اشتباهات و زیان احتمالی غیرممکن میشود. با حسابرسی داخلی به راحتی میتوان نواقص و ضعف‌های حسابداری شرکت، سوءاستفاده‌های مالی و انحرافات اقتصادی را مشخص کرد.
حسابرسی قانونی
این نوع حسابداری تلاش می‌کند که بر اساس موازین قانونی، وضعیت مالی و درآمد شرکت را بررسی کند. از طریق حسابرسی قانونی میتوان مطمئن شد که گزارشات ارائه شده فاقد هرگونه خطا و تقلب هستند؛ بنابراین احتمال سو استفاده و تقلب کاهش می‌یابد. در شرکت‌هایی که شرکا و اعضای هیئت‌مدیره به مشکل قانونی برخورد کرده‌اند، حسابرس قانونی مثل نهادهای حل اختلاف عمل کرده و راهکارهای قانونی پیشنهاد می‌دهد. انجام امور مالیاتی و مالی می‌تواند به یک شرکت برون سپاری شود.
سوالات متداول تعرفه حسابرسی
آیا حقوق اعلام شده توسط وزارت کار در هر سال، برای تعیین تعرفه حسابرسی تاثیر دارد؟
بله. بر اساس ماده ۴ آییننامه تعیین حقالزحمه پایه خدمات حسابرسی، نرخ حقالزحمه ساعتی برای رتبه شغلی کمک حسابرس، بهعنوان نرخ حقالزحمه پایه برای تعیین نرخ حقالزحمه ساعتی سایر رتبههای حسابرسی در نظر گرفته میشود. ازآنجاییکه این نرخ مطابق با جدول حقوق و مزایای اعلام شده از سوی وزارت کار و امور اجتماعی در هر سال تعیین خواهد شد؛ بنابراین حقوق اعلام شده توسط وزارت کار در هر سال، در تعیین تعرفه حسابرسی تاثیر دارد.
چند مورد از خدمات حسابرسی را نام ببرید؟
از جمله خدمات حسابرسی میتوان به خدمات مالی، خدمات مالیاتی، خدمات کارشناس رسمی، حسابرسی رعایت، خدمات حسابرسی مالی، خدمات حسابرسی عملیاتی، حسابرسی قانونی، حسابرسی داخلی، حسابرسی خارجی، حسابرسی صورتهای مالی اشاره کرد.
نتیجه گیری تعرفه حسابرسی
حسابرسی علاوه بر تهیه گزارش، جلوگیری از تقلب و برنامه‌ریزی برای آینده سازمان نیز انجام میشود. جامعه حسابداران هر سال نرخ حقالزحمه خدمات حسابرسی را تعیین و ابلاغ می‌کند. این تعرفه‌ها بستگی به عوامل مختلفی از جمله کیفیت خدمات، حجم کار و مهارت حسابرس دارند. انواع خدمات حسابرسی شامل حسابرسی عملیاتی، رعایتی، صورتهای مالی، داخلی و قانونی است. عدم آشنایی با اصول و استانداردهای حسابرسی تاثیر منفی بر کیفیت ارائه خدمات می‌گذارد. یک حسابرس با سابقه با تمامی امور حسابداری آشنا است و تجربه بالایی در نحوه اجرای عملیات حسابرسی، شناسایی مشکلات و ارائه گزارشات صحیح دارد. یک شرکت مالیاتی و مالی، شما در محاسبه تعرفه حسابرسی و کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه، کمک خواهد کرد.
بدون دیدگاه