یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری و افزایش سرمایه، خرید ملک و اجاره آن است. در این میان، افرادی هستند که با خرید یا ساخت خانههای متعدد در افزایش قیمت ملک، نقش چشمگیری دارند؛ ولی حاضر به واگذاری املاک خود به صورت اجاره نیستند و در نرخ اجاره منازل تأثیر زیادی می‌گذارند. یکی از راه‌های مهار سودجویی این افراد در صورت عدم اجاره، در نظر گرفتن مالیات خانه های خالی است.
بر اساس ماده ۱ قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به انواع املاک خود در ایران که بیش از ۱۲۰ روز در یک سال خالی باشند مشمول مالیات خواهند شد. از این‌رو در شرکت حسابداری حساب ۲۴، قصد داریم به توضیح مالیات بر خانههای خالی و نحوه محاسبه آن بپردازیم تا با املاک مشمول مالیات مشخص شوند.
به چه خانه هایی خالی می گویند؟
برای شناسایی خانههای خالی، شرایطی از سمت شورای نگهبان مشخص شده است که در ادامه به آن اشاره کرده‌ایم. طبق موارد ذکر شده در این بخش می‌توان فهمید که آیا واحد مسکونی شما شامل پرداخت مالیات خانه های خالی می‌شود یا خیر. در صورتی که شرایط شما با این موارد همخوانی دارد، باید هرچه سریع‌تر آن را اجاره دهید یا بفروشید و در غیر این صورت اطلاعات ملک را در سامانه ملکی املاک و اسکان ثبت کنید.
- جمعیت شهری که خانه در آن قرار دارد فراتر از ۱۰۰ هزار نفر باشد.
- یک سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار ملک یا خانه گذشته باشد. این مدت زمان برای پروژه‌های انبوه‌سازی به بیش از ۱۸ ماه می‌رسد.
- حداقل ۴ ماه از تاریخ ثبت سند و خرید خانه بگذرد.
- مستأجر ساکن در واحد مسکونی دارای اقامتگاه اصلی باشد.
- حداقل ۴ ماه خانه در اجاره نباشد.
- خانه وقفی که بر اساس وقف‌نامه مشکلی برای اجاره رفتن ندارد.
نحوه محاسبه مالیات خانه های خالی
برای بسیاری از افراد سوال است که خانه های خالی، مالیات آنها به چه عواملی بستگی دارد؟ با در جواب بگوییم که مالیات خانه های خالی، شباهت بسیاری با مالیات خانههای نوساز دارد و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ بنابراین اگر خانه‌ای قدیمی از کسی به شما ارث رسیده باشد باید علاوه بر پرداخت مالیات بر ارث، بعد از گذشت زمان معین مالیات خانه های خالی را نیز بپردازید.
مالک خانه در صورت نداشتن اعتراض میتواند یک ماه بعد از ارسال برگ تشخیص مالیات برای پرداخت آن اقدام کند و در صورتی‌که در پرداخت مالیات دیرکردی داشته باشد به ازای هر ماه ۲.۵ درصد جریمه به او تعلق خواهد گرفت.
نحوه محاسبه مالیات بر خانه های خالی
محاسبه مالیات خانه های خالی در حسابداری مالیاتی طبق مراحل زیر انجام می‌شود:
- ابتدا ارزش اجاره یک ملک بر اساس متر مربع مشخص می‌شود.
- طبق ماده ۵۳ قانون مالیات‌های مستقیم، ۲۵ درصد از میزان اجاره به‌عنوان استهلاک کسر خواهد شد.
- در مرحله بعدی نرخ اجاره بر اساس قانون محاسبه می‌گردد.
- طبق ماده ۵۴ قانون مالیات‌های مستقیم، در سال اول ۶ برابر، سال دوم ۱۲ برابر و سال سوم ۱۸ برابر مالیات برای خانههای خالی در نظر گرفته می‌شود.
نرخ محاسبه مالیات خانه های خالی
نرخ محاسبه مالیات خانه های خالی بر اساس شخصیت حقیقی یا حقوقی مالک تعیین می‌شود. برای اشخاص حقیقی مالیات خانه های خالی بر اساس نرخ ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم و برای اشخاص حقوقی، بر اساس نرخ ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه خواهد شد. اگر شرکتی خدمات مالیاتی به کاربران ارائه می‌دهد، میتواند این نرخ را برای شما محاسبه کند.
نکته‌ای که باید به آن توجه نمایید این است که نرخ ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم برای اجاره یک ماه ملک اعمال می‌شود نه مجموع کل ماه‌ها؛ یعنی حاصل جمع مالیات‌های نهایی، جمع مالیات‌های محاسبه شده به ازای هر ماه است. اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، می توانید از وکیل مالیاتی صفر تا صد آن را بپرسید.
ضرایب مالیاتی خانه های خالی چگونه اعمال می شود؟
ضریب مالیات خانه های خالی در تهران و سایر شهرهایی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارند به صورت زیر اعمال می‌شود:
- برای دارندگان ۱ تا ۵ خانه: سال اول ۶ برابر ارزش اجاری ملک، سال دوم ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک و سال سوم ۱۸ برابر ارزش اجاره ملک.
- برای افرادی که بیش از ۵ خانه دارند: در سال اول ارزش اجاره آنها ۱۲ برابر، در سال دوم ارزش خانههای آنها، ۲۴ برابر و در سال سوم ارزش اجاره ها ۳۶ برابر خواهد بود.
نکات مهم در ضرایب مالیاتی خانه های خالی
در خصوص مالیات خانه های خالی باید به نکات و قوانین مهم آن توجه داشته باشید از جمله این نکات در شرکت خدمات مالی، عبارتند از:
- در محاسبه مالیات خانه های خالی مشارکتی، مالیات هر شریک به نسبت سهم مالکیت وی، به صورت جداگانه محاسبه و دریافت می‌شود.
- قانون مالیات خانه های خالی فقط مختص منازل مسکونی است و واحدهای تجاری و اداری مشمول این قانون نیستند.
- زمان خالی بودن واحد مسکونی جهت شمولیت قانون ۱۲۰ روز است.
- مالیات واحدهای مسکونی خالی بر اساس مدت زمان خالی بودن منزل مسکونی و محل قرارگیری آن محاسبه و پرداخت می‌شود.
- تمامی مالکان و مستاجران موظف به ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان کشور هستند.
- در رابطه با شهرهای کمتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستاهای کشور در صورتی‌که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور، خانه‌ای در حکم خانه خالی تلقی شود؛ طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، جریمه این خانه برابر با ۲۰ درصد مالیات سال نخست است.
چه املاکی مشمول مالیات بر خانه های خالی هستند؟
طبق گفته مدیرکل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی اگر فردی خانه خود را اجاره دهد و طبق قانون مشمول مالیات باشد، مالیات اجاره برای او محاسبه می‌شود. ولی اگر این خانه خالی باشد و به اجاره واگذار نشده باشد ۶ برابر ارزش اجاری ملک، مشمول پرداخت مالیات خواهد شد. پس از ابلاغ مبلغ نهایی مالیات، مالک یک ماه فرصت پرداخت دارد و در صورت عدم پرداخت با صدور برگ قطعی از او مالیات مطالبه خواهد شد.
اگر مالک نسبت به این برگ اعتراض کند در هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر دفترخانه‌ای قبل از گرفتن برگه تسویه‌حساب مودیان که مربوط به ماده ۵۴ مکرر قانون‌های مستقیم است، اقدام به انتقال این خانه کند؛ در پرداخت مالیات، مسئول خواهد بود. یک مشاوره مالیاتی مناسب، مالیات بر خانههای خالی را برای شما محاسبه کرده و به شما ارائه می‌دهد.
آیا مالیات بر خانه های خالی مسکونی و تجاری اعمال می شود؟
طرح مالیات خانه های خالی، یکی از سیاست‌های اعمالی دولت و حکومت برای تحریک مالکان خانههای خالی به سمت اجاره‌دادن خانه خود و کاهش تعداد خانههای خالی خواهد بود. تمامی املاک خالی از سکنه مشمول پرداخت مالیات نیستند و این موضوع بستگی به کاربری واحد ملکی (مسکونی، تجاری و اداری) دارد. مالیات بر خانههای خالی تنها به واحدهای مسکونی مربوط است و واحدهای تجاری و اداری مشمول این قانون نخواهند بود.
مدت زمان خالی بودن خانه جهت شمولیت قانون مالیات
طبق قانون مالیات خانه های خالی، املاک مسکونی که در یک سال مالیاتی بیش از ۱۲۰ روز بدون ساکن بوده‌اند مشمول این مالیات می‌شوند و مالکین این املاک موظف به پرداخت مالیات تعیین شده خواهند بود. توجه داشته باشید که این ملک باید در شهرهایی با جمعیت بالای ۱۰۰ هزار نفر واقع شده باشد و توسط سازمان اسکان و املاک کشور به عنوان واحد خالی شناخته شود.
نحوه پرداخت مالیات خانه های خالی
در صورتی‌که خانه‌ای طبق قانون به عنوان خانه خالی شناسایی شود و مالک آن اعتراضی به این موضوع نداشته باشد باید برای پرداخت مالیات متعلقه به سایت my.tax.gov.ir مراجعه کند. مراحل پرداخت مالیات خانه خالی به شرح زیر است:
- ابتدا در مرورگر دستگاه خود آدرس درگاه ملی خدمات مالیات به نشانی tax.gov.ir را جستجو کرده و بر روی اولین لینک کلیک کنید.
- پس از ورود به صفحه اصلی بر روی دکمه ثبت‌نام کلیک کرده و در مرحله بعد با واردکردن اطلاعات هویتی مثل کد ملی، تاریخ تولد و شماره تلفن همراه خود در کادرهای مربوطه، مراحل ثبت نام را انجام دهید.
- بعد از ثبت، نام کاربری (کد ملی) و کلمه عبور به شماره همراه شما پیامک می‌شود. در این مرحله مجدد گزینه ورود به سایت را کلیک کرده و پس از وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور در کادرهای مربوطه، وارد پنل کاربری خود شوید.
- در مرحله بعدی از بخش مشاهده و استعلام میزان مالیات خانه های خالی یک کد ۶ رقمی به شماره همراه شما پیامک می‌شود این کد را در کادر مربوطه وارد کرده و روی گزینه ورود به سامانه بزنید.
خانه های خالی معاف از مالیات
اقامتگاه اصلی خانوار و خانههای خالی موجود در شهرهایی با جمعیت کمتر از ۱۰۰ هزار نفر و روستاها مشمول پرداخت مالیات بر خانه خالی نمی‌شوند؛ ولی در صورتی‌که مالک نسبت به ثبت در سامانه املاک اقدام نکرده باشد به آنها مالیات تعلق خواهد گرفت؛ بنابراین اگر ملکی در این سامانه ثبت نشود به منزله خانه خالی از سکنه تلقی می‌گردد و مشمول مالیات خانه های خالی می‌شود. علاوه بر این واحدهای مسکونی اوقافی که بر اساس استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه، امکان اجاره آنها وجود ندارد نیز مشمول مالیات بر خانه های خالی نمی‌شوند.
همچنین ملک مسکونی مربوط به دانشجویان، طلاب، دانش‌آموزان، شاغلان و مبتلایان به بیماری‌های خاص که در شهری به جز شهر اقامتگاه اصلی و فرعی خود واقع شده، با ارائه مدارک و مستندات معاف از مالیات بر خانههای خالی خواهند بود. سامانه ملکی املاک و اسکان به منظور شناسایی و ثبت خانههای خالی راه‌اندازی شده است. نحوه ثبت نام در سامانه ملی املاک و اسکان در شرکت حسابرسی و حسابداری به شرح زیر است:
- وارد سامانه ملی املاک و اسکان به نشانی ir شوید.
- پس از ورود، شماره تلفن همراه و اطلاعات هویتی خود را تکمیل کنید.
- در مرحله بعدی کدی که به تلفن همراه شما پیامک شده را در صفحه مشخص شده در سامانه وارد کرده تا صفحه جدید برای شما باز شود.
- بعد از ورود به صفحه جدید، اطلاعات هویتی و آدرس خود را در کاردهای مربوطه وارد کرده و دکمه ثبت را بزنید.
- در صفحه بعدی یکی از گزینه‌های مالک هستم یا شخص دیگری مالک است را انتخاب کنید.
- در این مرحله باید به تکمیل اطلاعات مربوط به ملک خود مثل کد پستی، پلاک اصلی و فرعی و غیره بپردازید.
سوالات متداول شما در مورد مالیات خانه های خالی
دریافت مالیات خانه های خالی در ایران بهصورت موقتی و برای دو سال در نظر گرفته شده است. این قانون در سال ۱۴۰۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و از ابتدای سال ۱۴۰۱ اجرا شد؛ ولی با اینحال مشخص نیست که آیا این قانون بعد از دو سال تمدید خواهد شد یا خیر. تمدید این قانون به عوامل مختلفی از جمله اثربخشی آن در افزایش عرضه مسکن و همچنین شرایط اقتصادی کشور بستگی دارد. برخی از کارشناسان معتقدند که دریافت مالیات از خانه های خالی میتواند به کاهش قیمتها کمک کند. در نهایت تصمیمگیری در مورد تمدید و عدم تمدید قانون دریافت مالیات از خانههای خالی بر عهده مجلس شورای اسلامی خواهد بود.
مالیات خانه های خالی به این صورت است که ابتدا ارزش اجاره ماهانه بر اساس مترمربع مشخص شده؛ سپس بعد از کسر ۲۵ درصد استهلاک و محاسبه نرخ مالیات بر اجاره، مالیات خانه خالی بر اساس تعداد سالهایی که خانه خالی بوده است محاسبه خواهد شد.آیا دریافت مالیات خانه های خالی همیشگی است؟
مالیات خانه های خالی چگونه محاسبه می شود؟
سخن آخر در خصوص مالیات خانه های خالی
قانون مالیات خانه های خالی شامل واحدهای مسکونی خالی واقع در شهرهایی با جمعیت بالای ۱۰۰ هزار نفر است که بیش از ۱۲۰ روز در سال خالی هستند و در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشند. مالیات بر خانههای خالی با هدف افزایش عرضه مسکن در بازار و کاهش قیمتها به خصوص برای خانواده‌های کم درآمد وضع شده است. برای اثربخشی بیشتر این قانون لازم است که راهکارهای مناسب برای اجرا و نظارت آن ارائه شود.
مالکان و مستاجران در سراسر کشور موظف هستند با مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به ثبت‌نام، استعلام میزان مالیات و پرداخت آن اقدام کنند. مالکانی که نسبت به این قانون بی‌توجه هستند و برای پرداخت آن اقدامی انجام نداده‌اند، مشمول جریمه خواهند شد. در این مطلب سعی کردیم شما را با نکات و قوانین مالیاتی مربوط به خانههای خالی آشنا کنیم تا نسبت به موضوع مشمولین مالیات خانه های خالی و نحوه پرداخت آن بیشتر آگاه شوید. شرکت مالیاتی و مالی حساب ۲۴ آماده مشاوره در زمینه مالیات خانه های خالی به شما است.
بدون دیدگاه